Koncert “Stabat Mater” w Niedzielę Palmową
24 marca
godz. 19.00 – Kościół NCiKCh, Legionowo, ul. Piłsudskiego 47
Koncert „Stabat Mater” – Giovanni Battista Pergolesi
w wykonaniu Legionowskiej Orkiestry Barokowej
pod dyr. Michała Junga
Prowadzenie koncertu – Zenon Durka
„Stabat Mater dolorosa
iuxta crucem lacrimosa
dum pendebat Filius”
Giovanni Battista Pergolesi urodził się w 1710 roku w okolicach Ancony. Muzyki uczył się w Neapolu do 1728 roku. Był kapelmistrzem na dworze księcia Stig-liano, a po roku 1734 działał na dworze księcia Mondalani w Rzymie. Pierwsze kompozycje i wykonania, zwłaszcza oper, nie przyniosły mu sukcesów. Podobnie było z muzyką instrumentalną.
Załamany i zniechęcony poświęcił się muzyce religijnej.
I oto w roku jego śmierci, jakby na jej łożu, powstaje fenomenalne, słynne później, „Stabat Mater”. Pergolesi miał wtedy 26 lat.
Jakaż niesłychana paralela z „Requiem” Mozarta, powstałym również w dniach umierania wielkiego wiedeńskiego klasyka.
„Stabat Mater” należy do gatunku tak zwanych sekwencji muzyczno-słownych uzupełniających w liturgiach średniowiecznych fragmenty tekstu biblijnego. Z czasem przekształciło się w samodzielną formę muzyki sakralnej.
Pergolesi skomponował ją na dwa głosy żeńskie solowo-chóralne, orkiestrę smyczkową i continuo. Utwór zajmuje kluczowe miejsce w historii muzyki.
Dzieło pozbawione jest kościelnej surowości na rzecz środków wyrazu rodem z neapolitańskiej szkoły operowej; cechuje się teatralnością licznych środ-ków ekspresji, przez co posiada wyjątkowo emocjonalny wyraz. Niemiecki dyrygent J. A. Hiller powiedział: „Nie zasłużył na miano człowieka ten, kto mógłby wobec tej muzyki pozostać zimny i niewzruszony”.
Forma ta znalazła później uznanie w dziełach Józefa Haydna, Giuseppe Verdiego, Karola Szymanowskiego i Krzysztofa Pendereckiego.
„Stała Matka Bolejąca
obok krzyża łzy lejąca
gdy na krzyżu wisiał Syn”
Zenon Durka